بررسی رویکرد مادرانگی در آثار زنان نمایشنامه نویس آمریکایی دهه 80 با تاکید بر سه اثر «شب بخیر مادر»، «سرگذشت هایدی» و «نقاشی از خانم و آقای چرچ»

در این پژوهش قصد بر آن است که سه نمایشنامه از سه زن نمایشنامه نویس آمریکایی؛ شب بخیر مادر اثر مارشا نورمن، سرگذشت هایدی اثر وندی واسراشتاین و نقاشی از خانم و آقای چرچ اثر تینا هو متعلق به دهه هشتاد با تمرکز بر شخصیت مادر-زن از رویکرد مادرانگی-ماترنالیستی بررسی گردد. ماترنالیسم یا رویکرد مادرانگی، درواقع واژه ای است که به احیا‍ء حقوق مادران در برخی دولت های غربی پرداخته و به واسطه آن مادران از حقوق شهروندی و مزایای برتری جویانه ای در مقایسه با پدران برخوردار می گردند. پرسش اصلی رویکرد مادرانگی، در واقع یافتن پاسخ به این پرسش است که آیا می توان هم مادر بود و هم زنی مستقل و خودمختار. پژوهش حاضر تلاشی است در یافتن این پاسخ در آثار نمایشی دهه هشتاد، دورانی که مطالعات ادبی زنان در غرب، در چالش با ایده های پیشین، و شعارهای ضدسنت و خانواده قرار گرفته و بازگشت به تفسیری کهن از نقش زن به عنوان محور خانواده احیا شده بود. مادرانگی مساله نه تنها زنان بلکه جوامعی است که زنان بخشی از آن را تشکیل می دهند. درواقع بقای جوامع انسانی در گرو تولید مثل و تمایل زنان به فرزنددار شدن است. علیرغم اهمیت این موضوع در تاریخ زنان و جنبش های احیای حقوق آنان، اغلب مساله مادرانگی توسط تاریخ نگاران علاقمند به مسائل زنان نادیده انگاشته شده است. به زعم نگارنده این تلاش از چند جنبه می تواند اهمیت داشته باشد: ابتدا اینکه نگرش مادرانگی در نقد ادبی رویکردی جدید است که به نقش زن به عنوان مادر پرداخته و آن را در آثار ادبی –هنری می کاود. این بررسی از دیدگاه فمینیستی انجام گرفته و سطحی بسیار گسترده از مطالعات زنان در ادبیات نمایشی معاصر را در برمی گیرد. بررسی شخصیت های زنان-مادران به عنوان شخصیت های زن منحصربفرد در میان آثار نمایشی متاخر از منظری نوین می تواند دستمایه مطالعات مشابه آتی بر سایر شخصیت های مادر چه در آثار نویسندگان خارجی و نیز در آثار نمایشی داخلی گردد. سعی نگارنده در این رساله، استخراج و تحلیل مطالب نوشته شده توسط متفکران فمینیست و سایر پژوهشگران با محوریت مادرانگی، بررسی در پیشینه این رویکرد و مقایسه تضادها و تقابل های دیدگاه های گوناگون فمینیستی به مادرانگی و تعمیم آن به سه نمایشنامه متعلق به دهه هشتاد است.